Η χθεσινή ψηφοφορία στη Βουλή για τις
αποκρατικοποιήσεις ήταν από τις πιο ενδιαφέρουσες που μπορώ να θυμηθώ,
εδώ και πολλά χρόνια. Με διακύβευμα τις αποκρατικοποιήσεις – ένα από τα
θέματα που δίχαζαν, διχάζουν και θα διχάζουν – αυτό που συνέβη, θύμισε
κανονική κοινοβουλευτική λειτουργία και δεν έμοιαζε σχεδόν καθόλου με
την ιλαροτραγωδία, που κατά κανόνα εκτυλίσσεται σε αυτή την ίδια
αίθουσα, με ελάχιστη ποικιλία στους πρωταγωνιστές και τους κομπάρσους.
Βοήθησε ασφαλώς και η δημοσιογραφική “ουρά” της ψηφοφορίας, με την
τροπολογία Στουρνάρα που “έσπρωχνε” δημοσιογράφους, δικηγόρους,
μηχανικούς, οδοντιάτρους και τραπεζοϋπαλλήλους στην “αγκαλιά” του ΕΟΠΥΥ,
για την οποία είχε σημάνει συναγερμός τη νύχτα της Τρίτης στα
συγκεκριμένα συνδικάτα. Και προλαβαίνω όσους θα φανταστούν ότι γράφω με
συντεχνιακή υστεροβουλία: για εμένα, η καταψήφιση αυτής της τροπολογίας
σε πρώτο χρόνο είναι το λιγότερο, γιατί προβλέπω ότι θα ξανάρθει στη
Βουλή σύντομα και ότι νομοτελειακά οδεύουμε σε δυσάρεστες για εμάς
ανατροπές, επειδή τα αποθεματικά των Ταμείων μας “κουρεύτηκαν” με τα
ομόλογα και προδιαγράφεται η χρεοκοπία τους στο κοντινό μέλλον (εκτός αν
υπάρξουν συγκλονιστικές εκπλήξεις...)
Η ουσία, όμως, δεν βρίσκεται στην καταψήφιση της τροπολογίας που ξεσήκωσε τα εν λόγω συνδικάτα, αλλά στην έμπρακτη παραβίαση των συντεταγμένων κομματικών γραμμών από βουλευτές. Επιτέλους! Μία ψηφοφορία, όπου δεν μπορούσες να προβλέψεις το αποτέλεσμα. Με τη στάση των κομμάτων και των βουλευτών να μη θεωρείται – και να μην είναι – δεδομένη. Με εκπλήξεις, που να μην περιορίζονται στο χρώμα του ταγιέρ μίας εκ των κυριών βουλευτών. Με τάσεις αυτονόμησης από τις κομματικές γραμμές, που τάραξαν για λίγο τα λιμνάζοντα ύδατα. Όχι από όλους ανεξαιρέτως και σε όλα τα κόμματα - αλλά κι αυτό είναι μέρος ενός υγιούς (υγιέστερου, έστω...) σκηνικού. Με τους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ να μπερδεύουν τους ψιλο-σαστισμένους καταμετρητές, δηλώνοντας ο καθένας διαφορετικά “ναι” και “όχι” για κάθε ένα από τα έξι άρθρα του νομοσχεδίου των αποκρατικοποιήσεων και αλλού “παρών”. Και όχι σαν στρατιωτάκια, αλλά με ορατές τις επί μέρους διαφωνίες μεταξύ τους. Στο τέλος, ήταν φυσικό να κρατήσει μισή ώρα η αναμονή, μέχρι να μετρηθούν και να ξαναμετρηθούν οι ψήφοι – αν και ήταν ονομαστική, φανερή ψηφοφορία.
Εγώ αισιοδοξώ, ότι αυτό το χαρμόσυνο σημάδι θα έχει συνέχεια και στις ψηφοφορίες που έρχονται. Τις “μεγάλες”, για τον Προϋπολογισμό και για το πακέτο μέτρων την επόμενη εβδομάδα. Και, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα που θα προκύψει (για το οποίο ασφαλώς ο καθένας μας έχει διαφορετική γνώμη) στέκομαι στην ελπίδα για απελευθέρωση από τις παρωχημένες, πολιτικά πρωτόγονες και εν πολλοίς αντιδημοκρατικές πρακτικές, τις οποίες ανεχθήκαμε ως πολίτες επί πολλά-πολλά χρόνια. Η Βουλή δεν υπάρχει για να επιβεβαιώνουν οι αρχηγοί την εσωκομματική επικράτησή τους, ούτε για να επιδεικνύουν οι βουλευτές την καλή διαγωγή τους. Υπάρχει για να γίνεται ανοιχτός διάλογος, να εκφράζονται διαφορετικές απόψεις και να ανασυνθέτονται οι ιδέες. Υπάρχει για να δίνονται μάχες και για να βελτιώνονται οι πολιτικές. Υπάρχει γιατί το απαιτεί η Δημοκρατία. Όσοι συμφωνούν, ότι από την κρίση δεν θα βγει όρθιο το παλιό πολιτικό σύστημα, μπορούν να αισιοδοξούν ότι χθες έγινε μία μικρή αρχή. Ανήκω σε αυτούς - και το δηλώνω με φανατισμό. Όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα των ψηφοφοριών για τα μέτρα και για τον Προϋπολογισμό, όποιο και είναι το μέλλον του τρικομματικού κυβερνητικού σχήματος (που είναι προφανές ότι δυσκολεύεται πολύ και παραπατά, τώρα που αρχίζουν τα δύσκολα), η “επόμενη ημέρα” της κρίσης στην Ελλάδα θα μας βρει με νέα σχήματα, με κόμματα νέου τύπου και σίγουρα με πολλά νέα πολιτικά πρόσωπα. Δεν ξέρω από που θα μας προκύψουν, αλλά το βλέπω καθαρά: μαζί με την “παλιά” Ελλάδα – την Ελλάδα προ της κρίσης – θα μας αποχαιρετήσει και το πολιτικό σύστημα. Αυτό που μας έφερε ως εδώ, αλλά και αυτό που ασκεί τώρα τη διακυβέρνηση – όχι μόνο από τα κυβερνητικά έδρανα, αλλά και ως αντιπολίτευση...
Το φαινόμενο των “απρόβλεπτων” αντιδράσεων από τους βουλευτές στη χθεσινή ψηφοφορία, είναι ένα μικρό δείγμα. Θα το επαναλάβουν. Ακόμη και αν κατορθώσουν να βαδίσουν συντεταγμένα στην ψηφοφορία για τα μέτρα, θα το ξανακάνουν αργότερα. Όταν θα έρθουν τα επόμενα “βαριά” νομοσχέδια για την ανάπτυξη – όποτε και αν ασχοληθούμε σοβαρά μαζί της σε αυτή τη χώρα. Και μετά, αυτή η τάση της απελευθέρωσης θα περάσει στη συμπεριφορά των ίδιων των κομμάτων. Θα υποχρεωθούν να εγκαταλείψουν την εύκολη συνήθειά τους, να προτάσσουν την κομματική σκοπιμότητα και να απαιτούν από βουλευτές και “πολίτες - οπαδούς” πίστη και υπακοή! Ενα ολόκληρο πολιτικό σύστημα λειτούργησε επί μακρόν, με το δεδομένο των περιορισμένων και προβλέψιμων αντιδράσεων από ολίγους. Κόμματα και πολιτικοί πορεύονταν αμέριμνοι, θεωρώντας ότι έχουν δεμένο το γάιδαρό τους. Κι όμως... οι γάιδαροι μαθαίνουν να λύνονται!
Η ουσία, όμως, δεν βρίσκεται στην καταψήφιση της τροπολογίας που ξεσήκωσε τα εν λόγω συνδικάτα, αλλά στην έμπρακτη παραβίαση των συντεταγμένων κομματικών γραμμών από βουλευτές. Επιτέλους! Μία ψηφοφορία, όπου δεν μπορούσες να προβλέψεις το αποτέλεσμα. Με τη στάση των κομμάτων και των βουλευτών να μη θεωρείται – και να μην είναι – δεδομένη. Με εκπλήξεις, που να μην περιορίζονται στο χρώμα του ταγιέρ μίας εκ των κυριών βουλευτών. Με τάσεις αυτονόμησης από τις κομματικές γραμμές, που τάραξαν για λίγο τα λιμνάζοντα ύδατα. Όχι από όλους ανεξαιρέτως και σε όλα τα κόμματα - αλλά κι αυτό είναι μέρος ενός υγιούς (υγιέστερου, έστω...) σκηνικού. Με τους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ να μπερδεύουν τους ψιλο-σαστισμένους καταμετρητές, δηλώνοντας ο καθένας διαφορετικά “ναι” και “όχι” για κάθε ένα από τα έξι άρθρα του νομοσχεδίου των αποκρατικοποιήσεων και αλλού “παρών”. Και όχι σαν στρατιωτάκια, αλλά με ορατές τις επί μέρους διαφωνίες μεταξύ τους. Στο τέλος, ήταν φυσικό να κρατήσει μισή ώρα η αναμονή, μέχρι να μετρηθούν και να ξαναμετρηθούν οι ψήφοι – αν και ήταν ονομαστική, φανερή ψηφοφορία.
Εγώ αισιοδοξώ, ότι αυτό το χαρμόσυνο σημάδι θα έχει συνέχεια και στις ψηφοφορίες που έρχονται. Τις “μεγάλες”, για τον Προϋπολογισμό και για το πακέτο μέτρων την επόμενη εβδομάδα. Και, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα που θα προκύψει (για το οποίο ασφαλώς ο καθένας μας έχει διαφορετική γνώμη) στέκομαι στην ελπίδα για απελευθέρωση από τις παρωχημένες, πολιτικά πρωτόγονες και εν πολλοίς αντιδημοκρατικές πρακτικές, τις οποίες ανεχθήκαμε ως πολίτες επί πολλά-πολλά χρόνια. Η Βουλή δεν υπάρχει για να επιβεβαιώνουν οι αρχηγοί την εσωκομματική επικράτησή τους, ούτε για να επιδεικνύουν οι βουλευτές την καλή διαγωγή τους. Υπάρχει για να γίνεται ανοιχτός διάλογος, να εκφράζονται διαφορετικές απόψεις και να ανασυνθέτονται οι ιδέες. Υπάρχει για να δίνονται μάχες και για να βελτιώνονται οι πολιτικές. Υπάρχει γιατί το απαιτεί η Δημοκρατία. Όσοι συμφωνούν, ότι από την κρίση δεν θα βγει όρθιο το παλιό πολιτικό σύστημα, μπορούν να αισιοδοξούν ότι χθες έγινε μία μικρή αρχή. Ανήκω σε αυτούς - και το δηλώνω με φανατισμό. Όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα των ψηφοφοριών για τα μέτρα και για τον Προϋπολογισμό, όποιο και είναι το μέλλον του τρικομματικού κυβερνητικού σχήματος (που είναι προφανές ότι δυσκολεύεται πολύ και παραπατά, τώρα που αρχίζουν τα δύσκολα), η “επόμενη ημέρα” της κρίσης στην Ελλάδα θα μας βρει με νέα σχήματα, με κόμματα νέου τύπου και σίγουρα με πολλά νέα πολιτικά πρόσωπα. Δεν ξέρω από που θα μας προκύψουν, αλλά το βλέπω καθαρά: μαζί με την “παλιά” Ελλάδα – την Ελλάδα προ της κρίσης – θα μας αποχαιρετήσει και το πολιτικό σύστημα. Αυτό που μας έφερε ως εδώ, αλλά και αυτό που ασκεί τώρα τη διακυβέρνηση – όχι μόνο από τα κυβερνητικά έδρανα, αλλά και ως αντιπολίτευση...
Το φαινόμενο των “απρόβλεπτων” αντιδράσεων από τους βουλευτές στη χθεσινή ψηφοφορία, είναι ένα μικρό δείγμα. Θα το επαναλάβουν. Ακόμη και αν κατορθώσουν να βαδίσουν συντεταγμένα στην ψηφοφορία για τα μέτρα, θα το ξανακάνουν αργότερα. Όταν θα έρθουν τα επόμενα “βαριά” νομοσχέδια για την ανάπτυξη – όποτε και αν ασχοληθούμε σοβαρά μαζί της σε αυτή τη χώρα. Και μετά, αυτή η τάση της απελευθέρωσης θα περάσει στη συμπεριφορά των ίδιων των κομμάτων. Θα υποχρεωθούν να εγκαταλείψουν την εύκολη συνήθειά τους, να προτάσσουν την κομματική σκοπιμότητα και να απαιτούν από βουλευτές και “πολίτες - οπαδούς” πίστη και υπακοή! Ενα ολόκληρο πολιτικό σύστημα λειτούργησε επί μακρόν, με το δεδομένο των περιορισμένων και προβλέψιμων αντιδράσεων από ολίγους. Κόμματα και πολιτικοί πορεύονταν αμέριμνοι, θεωρώντας ότι έχουν δεμένο το γάιδαρό τους. Κι όμως... οι γάιδαροι μαθαίνουν να λύνονται!
